كمتر از چند هفته طول كشيد تا «چرا رفتي؟»، قطعه خوش‌ساخت و دلنشين همايون شجريان از آلبوم «نه فرشته‌ام، نه شيطان» كه تهمورث پورناظري روي شعري از سيمين بهبهاني آن را ساخته و ديويد گارنر امريكايي آن را تنظيم كرده بود، در روزهاي اوج خود گرفتار حاشيه‌هاي دردسرسازي شود كه هنوز هم ادامه دارد. نخستين جرقه حاشيه‌ها درست در روز رونمايي آلبوم زده شد.

مراسم رونمايي كه البته در نوع خود هم كم نظير بود و با حضور ستاره‌هايي از سينما و موسيقي و كليپ‌ها و سخنراني‌هايي كه پيش از اين سابقه نداشت، برگزار شد. كليپ «چرا رفتي» ساخته باران كوثري نخستين بار در آن مراسم پخش شد و البته نخستين بازخورد را هم در همان مراسم گرفت. محمد رحمانيان كه براي سخنراني روي صحنه دعوت شده بود، گفت: «از باران كوثري، سحر دولتشاهي و مهرداد صديقيان تعجب مي‌كنم. اين‌همه اُور- اكت [بازي اغراق‌شده] را نمي‌فهمم. به خدا ما تئاتري‌ها هم مثل مردم معمولي موسيقي گوش مي‌دهيم و احساساتي مي‌شويم. اين‌همه سر تكان دادن‌ها و اداهاي اضافه براي چيست؟»اين شروعي بود براي انتقادهاي بيشتر و بزرگ‌تر. البته نه از سوي منتقدان، بلكه از سوي مردم و آن هم در شبكه‌هاي مجازي و سايت‌ها و وبلاگ‌هاي موسيقي. با پخش شدن كليپ از شبكه‌هاي خارجي دامنه اين انتقادات به خانه‌ها هم رسيد و حالا نقد كليپ جديد همايون شجريان نقل بيشتر محفل‌هاي خانوادگي شد كه موسيقي را دنبال مي‌كنند. داستان به انتقادات زباني و بحث و نظرهاي دوستانه ختم نشد. دامنه اين بحث‌ها آنقدر بزرگ شد كه آهنگساز اين اثر را مجبور به واكنش كرد.

تهمورث پورناظري كه به نظر سفارش‌دهنده اصلي چنين كليپي بوده، در يادداشتي كه در سايت موسيقي ما منتشر كرده در اين باره گفته: «از آنجا كه مراسم رونمايي اين آلبوم در نوع خود بي‌سابقه بود (از نظر تجربي)، تصاويري براي اين اثر تهيه شد كه تنها و تنها براي خالي نبودن صحنه «تالار وحدت» به هنگام پخش كارها به آنجا رسيد و به هيچ عنوان قصد ما [از اين حركت] ساختن كليپ نبود.»«تنها و تنها خالي نبودن عريضه» مهم‌ترين دليل پورناظري براي ساخت اين تصاوير بوده كه به عقيده او كليپ هم نيست. اما خيلي زود اين كليپ با كيفيت بسيار بالا روي وب‌سايت‌هاي مختلف قرار گرفت و البته از شبكه‌هاي موزيك مختلف هم پخش شد. پورناظري در مورد واكنش‌هايي كه به اين آلبوم هم داده شده، مي‌گويد: «واكنش‌هاي بسياري به اين تصاوير [داده] شد كه در نوع خود كم‌نظير بود. بخشي بسيار خوشايند و بخشي سازنده و بخشي ديگر بسيار غم‌انگيز. اين آهنگساز در آخر باز هم تاكيد مي‌كند كه اين يك كليپ نيست. البته توضيح نداده است كه اگر كليپ نيست چه چيزي مي‌تواند باشد. يا اگر كليپ نيست و كيفيت يك كليپ مورد نظر آنها را ندارد چرا در وب‌سايت‌هاي مختلف كه به گفته او به دليل درخواست مردم بوده قرار داده شده و نسخه با كيفيت آن را چه كسي منتشر كرده است؟برادران پورناظري تجربه مشابه ديگري هم با شجريان پدر داشتند كه نظرات مثبت و منفي زيادي را به همراه داشت.

ضبط كليپ در قالبي كه به آن Tiny desk concert مي‌گويند براي مجموعه NPR كه بارها و بارها از شبكه‌هاي مختلف پخش شد و در شبكه‌هاي اجتماعي و وب‌سايت‌ها هم دست به دست شد. از طرفي طرفداران شجريان از اينكه بعد از سال‌ها يك كليپ با كيفيت از اجراي زنده اين خواننده مشاهده مي‌كنند به وجد آمده بودند و برخي ديگر كليپ ضبط شده را سخيف توصيف كرده بودند و در شأن شجريان ندانستند. شجريان پدر و پسر تا به حال هيچ واكنشي نسبت به اين انتقادها و اعتراض‌ها نداشتند. با اين حال پورناظري‌ها در دوتجربه اخير نشان دادند كه اهميت ويژه‌يي براي كار تصوير و كليپ‌سازي قايل هستند و براي اين كار سراغ ستاره‌هاي شناخته شده‌تر مي‌روند. اما كليپ‌سازي با چنين شرايطي چقدر مي‌تواند به موسيقي ايراني كمك كند؟

منبع:
اعتماد
نویسنده:
علی رضوی